जगरहाटीचा दुसरा धडा

नवं वर्ष सुरु झालं तसं सगळ्यांच्याच पोटात गोळा आला होता. आजीच्या पोटात तर कबुतरं उडायला लागली होती. आता नव्या शाळेच्या समोरच मोठ्या मुलांची शाळा. म्हणजे ती सगळी गर्दी बघून हा घाबरला म्हणजे अवघडच जाणार. पण पहिल्या दिवशी हा घरी आला तोच उड्या मारत. स्वारी शाळेवर, तिथल्या जुजुवर, घसरगुंडीवर बेहद खूष होती. तिथल्या टीचर सगळ्यात बेशट होत्या. "कालन त्या हातावर स्टार काढून देतात. कधी लेड तल कधी ब्लू." मग रोज शाळेत वेगवेगळ्या गमती व्हायला लागल्या आणि सगळं आबादीआबाद आहे असं वाटत असतानाच एके दिवशी ह्याने शाळा आवडत नसल्याचं जाहीर केलं. आता शाळेत रुळला रुळला असं वाटेपर्यंत काय बिघडलं कोणालाच उमजेना. म्हणजे असं की, नवीन शाळा, नवा गणवेष, नवीन टीचर, नवनव्या गमती असं सगळं असताना एक दिवस त्याने शाळेत न जाण्याचाच धोशा धरला. सकाळी प्रभातीचा राग "शालेत नाही ज्यायच्यं...." आणि संध्यासमयीही तीच आलापी "श्यालेत जायचं नाही...." कधी द्रुत तर कधी विलंबित. पण चीज एकच. सगळे हवालदिल. आबांच्या मते, त्याची झोप पुरी होत नाही, म्हणून तो कंटाळत असणार. अर्थात याला आजीचा दुजोराच. "होय रे बाबा, आणि सारखा लोळतोच तो. एकदा चांगल्या दागदरला दाखवून आणा." आई, बाबा आपापल्या परीनी प्रयत्नशील. नवीन खेळणं, भूर फ़िरायला घेऊन जाणं ही सगळी आमिषं दखवून झाली. सगळी खेळणी, पुस्तकं शेजारच्या बाळाला देऊन टाकायची ही धमकीही देऊन झाली. म्हशी घेऊन जावं लागेल आणि हम्माची शी काढावी लागेल असा धाकही दाखवून झाला, पण परिणाम शून्य. अखेर त्याने रडत रडत शाळेला न जाण्याचं कारण सांगितलं. "तो मुलगा मालतो." शाहनिशा करण्यासाठी आई शाळेत. टीचरच्या मते, तो मुलगा खराच खोडकर आहे, म्हणून त्याला सगळ्यात पुढे बसवलं जातं. पण त्याने ह्याला प्रत्यक्ष मारलेलं नाही. आमचं लक्ष आहे. टीचरशी बोलून आई बाहेर आली तर हा लालबुंद होऊन जोराजोरात ओरडतो आहे. "तू मला माललश तर व्हेल माशा येऊन तुला खाऊन टाकेल." आणि तो दुसरा मुलगा ह्याच्याकडे बघत बघत पळून चालला होता. "अरे चाललय काय तुझं? का ओरडतो आहेस? आणि कोणाला ?’ आईने न रहावून विचारलं, डोळ्याच्या कडेला साठलेलं पाणी पुसत हा म्हणाला, "तू म्हनाली होतीश ना घाबलू नको, म्हनून मी त्याला ओलडलो आणि तो पलाला." ह्याच्या चेह-यावरचं लोभसवाणं हसू आत्ताच टिपून घ्यायची उर्मी दाबताना आईला फ़ार फ़ार प्रयास पडले.